Đinh Tiên Hoàng - Anh hùng dân tộc mở nền chính thống quốc gia
Vua Đinh Tiên Hoàng thuở nhỏ có tên là Đinh Bộ Lĩnh, sinh ngày rằm tháng Hai năm Giáp Thân (924) ở thôn Kim Lư, làng Đại Hữu, châu Đại Hoàng (nay là thôn Văn Bòng, xã Gia Phương, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Thân phụ là Thứ sử Hoan Châu (Nghệ An) Đinh Công Trứ. Cha mất sớm, Đinh Bộ Lĩnh theo mẹ là Đàm Thị về quê, ở nhờ nhà chú ruột. Ông thường cùng nhóm trẻ chăn trâu bẻ hoa lau làm cờ, lập trận giả đánh nhau, tỏ rõ có tài chỉ huy. Bọn trẻ thường khoanh tay làm kiệu để rước ông như nghi vệ thiên tử.
Đến tuổi trưởng thành, vốn là người có chí khí khác thường, thấy đất nước lâm vào cơn hỗn loạn, Đinh Bộ Lĩnh dựng cờ dấy nghĩa, mong lập nghiệp lớn, dân quanh vùng theo về rất đông. Ông được sứ quân Trần Lãm (tức Trần Minh Công) mến tài gả con gái cho. Khi tuổi cao sức yếu Trần Lãm giao toàn bộ binh quyền cho Đinh Bộ Lĩnh, tiếp tục xây dựng lực lượng, thu phục nhân tài, phất cờ hiệu triệu dân chúng. Chỉ trong vòng một năm, Đinh Bộ Lĩnh đã dẹp yên 12 sứ quân, đánh đâu thắng đó, bốn phương ca khúc khải hoàn, non sông thu về một mối, chấm dứt thời kì loạn lạc, uy danh lừng lẫy. Ba quân tướng sĩ tôn vinh ông là Vạn Thắng Vương.
Năm Mậu Thìn (968) Vạn Thắng Vương lên ngôi hoàng đế hiệu là Đại Thắng Minh Hoàng Đế, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt (Nước Việt to lớn). Với tài năng, mưu lược, Đinh Tiên Hoàng đã chọn Hoa Lư (nay là xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình) dựng quốc đô với thế núi sông hiểm trở, lấy kế sách "thủ hiểm" làm đầu để dung dưỡng quân binh, chăm lo "thực túc binh cường". Chính quyền mới được xây dựng của nhà nước Đại Cồ Việt là một hệ thống tổ chức phức hợp, gồm các bộ phận quan văn, quan võ, quan pháp và các tôn giáo (Phật giáo, Đạo giáo) được sắp xếp khá quy củ. Đây là một bộ máy trung ương tập quyền vững mạnh, xây dựng kỷ cương, đặt các luật lệ để yên dân. Nhà vua còn cho đúc tiền đồng “Thái Bình Hưng Bảo”, đây là đồng tiền xưa nhất của nước ta.
Sau khi lên ngôi, Đinh Tiên Hoàng sai sứ sang giao hảo với nhà Tống, thường xuyên theo dõi mọi động tĩnh của thế lực bành trướng, xâm lăng. Với chính sách ngoại giao khôn khéo, mềm dẻo, "trong xưng đế, ngoài xưng vương", Đinh Tiên Hoàng đã có cơ hội xây dựng đất nước, củng cố lực lượng vũ trang với mười đạo quân đủ mạnh để bảo vệ nhà nước quân chủ non trẻ mới ra đời.
Năm 970, sau hai năm lập quốc, định đô, Đinh Tiên Hoàng đặt niên hiệu riêng là Thái Bình, biểu hiện ý chí độc lập, tự chủ, hoàn toàn không lệ thuộc vào Trung Quốc và thể hiện khát vọng của dân tộc được sống trong một đất nước thái bình, thịnh trị, không có chiến tranh. Việc xưng đế, lập quốc, đặt tên nước, lập kinh đô, đổi niên hiệu là biểu hiện đỉnh cao của ý chí độc lập, thống nhất, tự tôn, tự cường dân tộc.
Vào đêm rằm tháng Tám năm Kỷ Mão (979) Đại Thắng Minh Hoàng Đế băng hà, được triều thần tôn là Tiên Hoàng Đế. Vương triều Đinh tuy chỉ tồn tại trong khoảng 12 năm, nhưng có vị trí đặc biệt và đã đạt được những thành tựu to lớn, rất đáng tự hào trong tiến trình lịch sử dân tộc.Đinh Tiên Hoàng là người thông minh, mưu lược, sáng tạo, có công lao to lớn là dẹp yên loạn lạc, xóa bỏ tình trạng cát cứ làm suy yếu đất nước, xây dựng nhà nước trung ương tập quyền đầu tiên, có đủ triều nghi phẩm phục, có quân đội hùng mạnh, pháp chế nghiêm minh. Trên cơ sở nước Đại Cồ Việt thống nhất và vững mạnh ấy, năm 989 Lê Hoàn có điểm tựa để đánh bại quân xâm lược nhà Tống, bảo vệ độc lập, chủ quyền cho non sông đất nước. Ngô Vương Quyền là người mở đầu cho kỷ nguyên độc lập, tự chủ. Đinh Tiên Hoàng là vị anh hùng dân tộc, mở đầu sự nghiệp thống nhất quốc gia./.